Σε επικαιροποίηση των αποφάσεών τους, προχώρησαν χθες 30/9, οι ΡΑΑΕΥ και ΡΑΕΚ, συμπεριλαμβάνοντας στο ρυθμιστικό πλαίσιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου την πρόβλεψη για ισόποση κατανομή του γεωπολιτικού ρίσκου.
Η σημαντική αυτή εξέλιξη επιβεβαιώνει την τήρηση του σχετικού όρου της διακρατικής συμφωνίας που υπέγραψαν στα τέλη Σεπτεμβρίου οι Υπουργοί Ενέργειας Ελλάδας και Κύπρου, σύμφωνα με τον οποίο, σε περίπτωση καθυστέρησης ή ματαίωσής του project από εξωγενείς παράγοντες και χωρίς υπαιτιότητα του φορέα υλοποίησης, η ανάκτηση των δαπανών θα γίνει ισομερώς (50%-50%) δεσμευτικά και από τις δύο χώρες.
Η τροπολογία για την ισόποση κατανομή του γεωπολιτικού ρίσκου για τον GSI, υπερψηφίστηκε την περασμένη εβδομάδα και από την ελληνική Βουλή, προκειμένου να εγκριθεί η κάλυψη του πλεονάζοντος 13% -εφόσον αυτό χρειαστεί- από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το προηγούμενο ρυθμιστικό πλαίσιο, σε περίπτωση εμπλοκής του έργου λόγω ανωτέρας βίας, η Κύπρος θα αναλάμβανε το 63% των δαπανών (κατ’ αναλογίαν δηλαδή με τον διασυνοριακό επιμερισμό του κόστους) που θα είχαν πραγματοποιηθεί μέχρι εκείνη τη στιγμή, χωρίς όμως ρητή δέσμευση.
Η λήψη της νέας ρυθμιστικής απόφασης, είναι καθοριστικής σημασίας για την ομαλή συνέχιση του έργου, χωρίς τις αβεβαιότητες που είχαν δημιουργηθεί το προηγούμενο διάστημα σχετικά με την οικονομική του βιωσιμότητα. Τις επόμενες ημέρες, ο φορέας υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης, ΑΔΜΗΕ, θα ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις θετικές εξελίξεις των τελευταίων ημερών.
Η διευθέτηση των ρυθμιστικών εκκρεμοτήτων «αποκαθιστά» την ελκυστικότητα του μεγάλου ενεργειακού project από διεθνείς επενδυτές όπως η γαλλική Meridiam, που διαχειρίζεται assets άνω των 22 δισ. ευρώ σε δεκάδες χώρες και έχει εκδηλώσει ζωηρό ενδιαφέρον για τη διασύνδεση, έχοντας μάλιστα υπογράψει το καλοκαίρι Μνημόνιο Κατανόησης για την είσοδό της στη μετοχική σύνθεση του GSI.
Σημειώνεται ότι το αμερικανικό κρατικό fund DFC, έχει επίσης εκφράσει επίσημα την πρόθεσή του να «μπει» στο έργο (μετοχικά ή μέσω δανειοδότησης), ενώ επενδυτικό ενδιαφέρον υπάρχει και από πλευράς Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Το 2023 ο ΑΔΜΗΕ είχε μάλιστα υπογράψει MoU γι’ αυτόν τον σκοπό, με τον κολοσσό TAQA με έδρα το Άμπου Ντάμπι και το κυπριακό Υπουργείο Ενέργειας Εμπορίου και Βιομηχανίας.
Πέραν όμως της επενδυτικής κινητικότητας, εξελίξεις υπάρχουν και σε κατασκευαστικό επίπεδο. Το ιταλικό ερευνητικό πλοίο Ievoli Relume διεξάγει έρευνες βυθού εντός των κυπριακών χωρικών υδάτων, στο πλαίσιο της δεύτερης φάσης της διαδικασίας. Το επόμενο κατασκευαστικό ορόσημο αναμένεται εντός του α’ τριμήνου του 2025, με τη συμβασιοποίηση των Σταθμών Μετατροπής της διασύνδεσης, με την ανάδοχο εταιρεία Siemens.
