UPD (16.15): Την πολιτική δέσμευση της Κυπριακής Δημοκρατίας για συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο του Great Sea Interconnector το συντομότερο δυνατόν εξέφρασε ο Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης κατά τη σημερινή του συνάντηση με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.

Και αφού ολοκληρωθεί η μελέτη της δέουσας επιμέλειας και η σύσταση εταιρείας ειδικού σκοπού, για την οποία βρίσκονται σε εξέλιξη προχωρημένες διαβουλεύσεις και με τρίτα κράτη, αναφέρεται μεταξύ άλλων στην σχετική ανακοίνωση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, στόχος είναι η συμφωνία να υπογραφεί αύριο (20/9), καθώς την ίδια ημέρα εκπνέει η άτυπη προθεσμία που είχε δώσει η γαλλική Nexans, κατασκευάστρια του έργου. Ταυτόχρονα και σύμφωνα πάντα με τις κυβερνητικές πηγές, η νέα συμφωνία (για τις υπόλοιπες εκκρεμότητες) κινείται στο πλαίσιο όσων είχαν συνομολογηθεί στην ευρεία σύσκεψη της Τρίτης 10 Σεπτεμβρίου στη Λευκωσία.

Τέλος, οι δυο πολιτικοί ηγέτες επαναβεβαίωσαν το ενδιαφέρον και την πολιτική δέσμευση Κύπρου και Ελλάδας για υλοποίηση του υψηλής στρατηγικής και οικονομικής σημασίας έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης ανάμεσα στις δύο χώρες. Ο κ. Χριστοδουλίδης ενημέρωσε ενδελεχώς τον Έλληνα Πρωθυπουργό για τη σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου κατά τη συνεδρίαση του Σώματος στις 17 Σεπτεμβρίου 2024.

Αισιοδοξία Π. Μαρινάκη για θετική έκβαση στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου

Την αισιοδοξία του εξέφρασε νωρίτερα σήμερα το πρωί ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, για την κατάληξη της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, διευκρινίζοντας βέβαια ότι δεν έχει εικόνα για τα όσα συζητήθηκαν σήμερα μεταξύ Κ. Μητσοτάκη και Ν. Χριστοδουλίδη.

«Είμαστε αισιόδοξοι, προσέχοντας τι λέμε, ότι θα υπάρξει θετική έκβαση ως προς το οικονομικό σκέλος – γιατί αυτή είναι η διάσταση που συζητείται. Ας περιμένουμε γιατί είναι σε εξέλιξη αυτές οι συζητήσεις, που δεν έχουν καμία σχέση με γεωπολιτικής φύσεως ζητήματα, γιατί αυτά που έχουν γραφτεί και ακουστεί είναι αποκυήματα επιστημονικής φαντασίας» τόνισε χαρακτηριστικά.

To πρωί το energodromio.gr έγραφε:

Σε κομβικό ορόσημο για την τύχη της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου έχει εξελιχθεί η σημερινή συνάντηση στην Αθήνα του Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη. Κι αυτό γιατί, καθώς η απόφαση της Τρίτης 17 Σεπτεμβρίου του Υπουργικού Συμβουλίου στη Λευκωσία δημιούργησε περισσότερες εκκρεμότητες από τα αγκάθια που έλυσε -σύμφωνα με την Αθήνα- από τη συνάντηση αναμένεται να κριθεί αν εξακολουθεί να υφίσταται περιθώριο οι δύο χώρες να βρουν χρυσή τομή που θα ξεμπλοκάρει το έργο, έστω και στο… και πέντε.

Το τετ-α-τετ των δύο πολιτικών ηγετών έρχεται έπειτα από την έντονη δυσαρέσκεια που προκάλεσε στην ελληνική πλευρά η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, με την Αθήνα να υποστηρίζει πως αυξάνει την απόσταση που χωρίζει τις δύο χώρες, αντί να επιφέρει συγκλίσεις που θα καθιστούσαν βάσιμη την προοπτική να ξεμπλοκάρει η κατασκευή του έργου.

Επιπλέον, η απόφαση ερμηνεύεται ως μία νέα προσπάθεια χρονοτριβής της κυπριακής πλευράς, καθώς παρεκκλίνει σχεδόν από το σύνολο των συμφωνηθέντων, κάτι που αφενός «δείχνει» ότι η Κύπρος δεν επιθυμεί να δεσμευτεί σε σχέση με την υλοποίηση του έργου και αφετέρου ότι δεν έχει πειστεί για την ωφέλεια που θα προσφέρει στη μεγαλόνησο.

Πάντως, με την πίεση του χρόνου να είναι ασφυκτική, οι καθυστερήσεις στη Λευκωσία όσον αφορά το κλείσιμο της συμφωνίας, δημιουργούν σοβαρές αβεβαιότητες για το project, οι οποίες αν δεν διευθετηθούν, θα μπορούσαν να το οδηγήσουν σε αναστολή.

Η μετάθεση σε μεταγενέστερο χρόνο της συμμετοχής της Κυπριακής Δημοκρατίας στον φορέα υλοποίησης του έργου, και χωρίς αυτή να θεωρείται βέβαιη, είναι ένα ακόμη σημείο έντονου προβληματισμού στην ελληνική πλευρά. Ο λόγος είναι ότι από την Αθήνα αξιολογείται ως απαραίτητη προϋπόθεση, αφού θα αποτελέσει χειροπιαστή απόδειξη ότι η Κύπρος -που θα ωφεληθεί πρωτίστως από τη διασύνδεση- αναγνωρίζει τη σημαντικότητα του έργου, στέλνοντας θετικό μήνυμα σε δυνητικούς επενδυτές.

Αν και η συμμετοχή της Κύπρου συμπεριελήφθη στα συμφωνηθέντα της σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε στις 10/9, στο κείμενο της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου αναφέρεται ότι το συγκεκριμένο θέμα θα κλείσει μέχρι το τέλος του χρόνου και υπό προϋποθέσεις. Σημειώνεται ότι για τη συμμετοχή της στο έργο, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει δεσμεύσει πόρους ύψους 100 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Όπως έγινε γνωστό, στο κείμενο της απόφασης δεν εξασφαλίζεται πλήρως ούτε η ανάκτηση εσόδου κατά την κατασκευή με το ποσό των 125 εκατ. ευρώ για 5 χρόνια. Σημειώνεται ότι αυτό ήταν και το μοναδικό σημείο της απόφασης που ανέδειξε στις δηλώσεις που έκανε Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου Γιώργος Παπαναστασίου, μετά το Υπουργικό Συμβούλιο της Τρίτης 16/9. Στην απόφαση αναφέρεται ότι το ποσό της χρηματοδότησης δύναται να ανέλθει «έως τα 125 εκατ. ευρώ», χωρίς να σημαίνει απαραίτητα ότι θα τα φτάσει.

Παράλληλα, αρνητική έκπληξη προκάλεσε και η ανατροπή στον διασυνοριακό επιμερισμό του κόστους (που έχει οριστεί σε 37% για την Ελλάδα και 63% για την Κύπρο), αν το έργο ξεπεράσει τον αρχικό προϋπολογισμό των 1,9 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με την κυπριακή πλευρά, η πρόβλεψη αυτή αποσκοπεί στην προστασία των Κυπρίων καταναλωτών από οικονομικές επιβαρύνσεις, εφόσον αυξηθεί το κόστος του έργου. Την ίδια στιγμή όμως, σε ενδεχόμενη υπέρβαση του budget, οι Έλληνες καταναλωτές -αν και δεν θα έχουν τον ίδιο βαθμό ωφέλειας από το έργο- θα επωμιστούν μεγαλύτερο ποσοστό επιβάρυνσης από αυτό που τους αναλογεί.