Εντός των επόμενων ημερών αναμένεται να βγουν στον αέρα οι πέντε διαγωνισμοί για τη μόνιμη αποκατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου μετά τη βιβλική καταστροφή της κακοκαιρίας Daniel πριν από περίπου ένα χρόνο, η οποία προκάλεσε τεράστιες ζημιές σε 180 χλμ. του δικτύου. Μάλιστα, τα 120 χλμ. από αυτά βρίσκονται επί του βασικού σιδηροδρομικού άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη.

Αυτό επεσήμανε ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ, Παναγιώτης Τερεζάκης υπενθυμίζοντας ότι ο Οργανισμός σε 40 ημέρες είχε καταφέρει να αποκαταστήσει μονή γραμμή με ηλεκτροκίνηση προκειμένου να επανεκκινήσει ο σιδηρόδρομος.

Σύμφωνα με τα όσα έκανε γνωστά από το βήμα του συνεδρίου Υποδομών – Μεταφορών, τα τεύχη δημοπράτησης για τους πέντε διαγωνισμούς είναι έτοιμα με τη συνδρομή του υπουργείου, έχουν ήδη περάσει από το Τεχνικό Συμβούλιο, έχουν ληφθεί οι περιβαλλοντικές εγκρίσεις και απομένει πλέον η προκήρυξη των διαγωνισμών, την οποία ο ίδιος τοποθέτησε χρονικά στις επόμενες ημέρες.

Η διαδικασία μετρά ήδη καθυστερήσεις βάσει του αρχικού σχεδιασμού του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, ο οποίος ήθελε τους σχετικούς διαγωνισμούς να έχουν προκηρυχθεί από τον περασμένο Ιούνιο.

Οι πέντε διαγωνισμοί αφορούν:

• Την αποκατάσταση της γραμμής στο τμήμα Δομοκός – Λάρισα
• Την αποκατάσταση στο τμήμα Παλαιοφάρσαλος – Καλαμπάκα
• Την πλήρη ανακατασκευή και εκσυγχρονισμό και όχι μόνο αποκατάσταση της γραμμής Λάρισα – Βόλος. Θα υπάρξει εκσυγχρονισμός στο μεγαλύτερο μήκος της γραμμής
• Την αποκατάσταση στο ιστορικό κομμάτι του Πηλίου
• Τη συμπληρωματική σύμβαση για τα συστήματα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης στο τμήμα Δομοκός – Λάρισα. Τα εν λόγω συστήματα είχαν παραληφθεί έτοιμα μόλις πέντε ημέρες πριν την καταστροφή για να βρεθούν στο μηδέν και να «κοκκινίσουν» ξανά οι πίνακες μετά απ’ αυτήν, όπως εξήγησε ο κ. Τερεζάκης.

Σύμφωνα με τον ίδιο, στο υπόλοιπο δίκτυο η κατάσταση είναι καλύτερη σε επίπεδο συστημάτων ασφαλείας με την εξαίρεση τριών τμημάτων, στα οποία συμπεριλαμβάνεται και το τμήμα από το Κιάτο μέχρι τα Άνω Λιόσια όπου το σύστημα σηματοδότησης λειτουργούσε έως το 2011, αλλά πλέον είναι εντελώς κατεστραμμένο εξαιτίας και των κρουσμάτων κλοπών και δολιοφθοράς, τα οποία ο επικεφαλής του ΟΣΕ απέδωσε σε μεγάλο βαθμό και στην ανέχεια του ΟΣΕ και την υποστελέχωση ως απόρροια των μνημονιακών ετών.

«Η χρήση της τεχνολογίας καμερών και drones έχει μειώσει τις δολιοφθορές, αλλά εξακολουθούν να συμβαίνουν σε μικρότερη κλίμακα», τόνισε.

Επαναφορά της σιδηροδρομικής αστυνομίας

Για το σκοπό αυτό ο Οργανισμός θεωρεί απαραίτητη τη δημιουργία σιδηροδρομικής αστυνομίας: «Υπήρχε όταν ιδρύθηκε ο σιδηρόδρομος και μετά σταδιακά καταργήθηκε. Ήρθε η ώρα να την ιδρύσουμε ξανά. Οι συνθήκες έχουν αλλάξει, η παραβατικότητα έχει αυξηθεί», ανέφερε, προσθέτοντας πως «κάθε δολιοφθορά «τυφλώνει» τα συστήματα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης με ό,τι συνεπάγεται αυτό για την ασφάλεια του δικτύου».

Ο κ. Τερεζάκης αναφέρθηκε και στο θέμα της βλάστησης στο δίκτυο, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη σύγκρουση συρμού του Προαστιακού Σιδηροδρόμου το περασμένο Σάββατο με καμένο κορμό. Σημείωσε ότι και αυτό είναι αποτέλεσμα της υποχρηματοδότησης των προηγούμενων ετών και της υποστελέχωσης υπογραμμίζοντας ότι «σε ένα δίκτυο 2.500 χλμ, η βλάστηση που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία 14 – 15 χρόνια δεν είναι δυνατό σε 2 – 3 χρόνια αύξησης της χρηματοδότησης να ελεγχθεί στο σύνολό της».

Βάσει των επίσημων στοιχείων, ο ΟΣΕ έβγαλε εργολαβίες ύψους 600.000 ευρώ το 2023 και 580.000 έως τώρα το 2024.

Συνολικά πρόκειται για 23 μικρές εργολαβίες γιατί η νομοθεσία για μεγαλύτερες απαιτεί πρακτικά περιθώριο ενός έτους, υποστήριξε.

Ως προς τα καμένα, σύμφωνα με τον κ. Τερεζάκη, από το Μενίδι έως την Οινόη «μαρκαρίστηκαν» 2.300 δέντρα εκ των οποίων έχουν κοπεί ως τώρα τα 1.600: «Δεν είναι εύκολη δουλειά. Είναι δέντρα με ύψος 20 και 30 μέτρα και σε απόσταση αναπνοής από τις εγκαταστάσεις του σιδηροδρομικού δικτύου. Για να γίνει κοπή πρέπει τουλάχιστον μια από τις δύο γραμμές να κλείσει από ένα σημείο από το οποίο περνούν όλα τα τρένα. Έχουμε τέτοιους περιορισμούς, αλλά έχει γίνει δουλειά και σε σύντομο χρονικό διάστημα τα αποτελέσματα θα είναι τελείως ορατά».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΟΣΕ Γιάννος Γραμματίδης δήλωσε ότι μόνο για το έτος 2023 ο Οργανισμός ανέθεσε 12 εργολαβίες σε κρίσιμα σημεία τού δικτύου συνολικής αξίας 686 χιλ. ευρώ. Για το 2024, στο πλαίσιο κρατικής επιχορήγησης ύψους 45 εκατ. ευρώ, ανέθεσε 20 εργολαβίες συνολικής αξίας 1,15 εκατ. ευρώ ενώ είναι σε αναμονή κατακυρώσεις δύο ανοικτών διεθνών διαγωνισμών για την εκχόρτωση και την κοπή δέντρων πλησίον των σιδηροδρομικών γραμμών συνολικής αξίας 4,95 εκατ. ευρώ για τη διετία 2025 – 2026.

Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Οργανισμός έχει σχεδιάσει και θα προτείνει τη θεσμοθέτηση ανεξάρτητου και υπερισχύοντoς δικαιώματος του ΟΣΕ για κοπή δένδρων τόσο εντός των απαλλοτριωμένων σιδηροδρομικών διαδρόμων εκατέρωθεν των γραμμών όσο και εκτός αυτών, δηλαδή και σε εκτάσεις ανεξαρτήτως δημόσιας ή ιδιωτικής χρήσης ή δασικών περιορισμών και πάντα κατά μήκος του ενεργού, υπό αναστολή και καταργημένου δικτύου του, για λόγους μη παρακώλυσης των δημοσίων συγκοινωνιών, ασφάλειας του επιβατικού κοινού, αποφυγής πυρκαγιών και μόλυνσης του περιβάλλοντος.

Επιπλέον, όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, θα συσταθεί μια νέα Διεύθυνση Πρασίνου και Περιβάλλοντος που αντικείμενό της θα είναι ο σχεδιασμός, οι διαδικασίες και η υλοποίηση των έργων καθαρισμού τής αυτοφυούς βλάστησης και τής κοπής των δέντρων κατά μήκος όλου τού σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας, όπως επίσης και η μείωση τού περιβαλλοντικού αποτυπώματος τού Οργανισμού.

Προώθηση του Προαστιακού Δυτικής Αττικής

Στα σημαντικά έργα για τον ΟΣΕ η διοίκηση έχει συμπεριλάβει και τον Προαστιακό Δυτικής Αττικής, που ξεκίνησε με την υπογραφή της σύμβασης τον Δεκέμβριο του 2023 και την περίοδο αυτή αντιμετωπίζει τα τελευταία «αγκάθια», τα οποία σχετίζονται με τις απαλλοτριώσεις.

Το 90% αυτών των ζητημάτων έχει επιλυθεί και μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου αναμένεται να διευθετηθεί και το υπόλοιπο 10%, διευκρίνισε ο κ. Τερεζάκης, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο εξάμηνης παράτασης εξαιτίας της πολυπλοκότητας του έργου, αλλά και της προαίρεσης για επέκταση του μέσου στο κέντρο της πόλης των Μεγάρων στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό.

Παρέθεσε τα οφέλη του έργου, σημειώνοντας πως «όχι μόνο θα διευκολύνει περιοχές με πληθυσμό που απασχολείται σε βιομηχανίες της ευρύτερης περιοχής, αλλά κατά μήκος του οργανώνεται αυτή τη στιγμή ένας μεγάλος αριθμός logistics centers τα οποία θα εξυπηρετηθούν από το τρένο, ενώ παράλληλα θα μειωθεί ο φόρτος των βαρέων οχημάτων που κυκλοφορούν στον άξονα ΠΑΘΕ». Όπως είπε,  ένα τρένο του Προαστιακού Δυτικής Αττικής ισούται με την κυκλοφορία 15 – 20 βαρέων οχημάτων στον οδικό άξονα.

Κοινός βηματισμός με την Hellenic Train

Στο μεταξύ, στην επίτευξη ενός κοινού βηματισμού δουλεύουν ΟΣΕ και Hellenic Train αυτήν την περίοδο.

Οι δύο πλευρές έχοντας υπογράψει ήδη από τον περασμένο Ιούλιο κοινό έγγραφο «ανακωχής» που αφορά τη μόνιμη διαμάχη των δύο πλευρών για το κόστος των τελών υποδομής, ετοιμάζονται σε μερικές εβδομάδες να βγουν με μία κοινή δήλωση που θα υπογραμμίζει την πορεία τους από δω και στο εξής.

Αυτό επεσήμανε ο Roberto Rinaudo, Διευθύνων Σύμβουλος της Hellenic Train, ο οποίος δεν έκρυψε πως όταν ανέλαβε τα ηνία της εταιρείας, βρήκε «μια πολύ συγκρουσιακή κατάσταση» εξαιτίας κυρίως της σιδηροδρομικής τραγωδίας των Τεμπών.

«Μέρα με τη μέρα καταφέραμε να χτίσουμε πολύ καλή σχέση ώστε δουλέψουμε μαζί με πολύ συνεργατικό τρόπο γιατί διαφορετικά δε θα πετύχουμε κάτι. Είναι πολύ σημαντικό να συζητάμε τα προβλήματα και τις λύσεις τους», είπε.

Δεν άφησε ωστόσο ασχολίαστη την ανάγκη βελτίωσης του τροχαίο υλικού καθώς η μέση ηλικία των συρμών ξεπερνά την 20ετία: «Μπορεί να έχουμε και συρμούς 50ετίας. Με αυτό το δεδομένο είναι πολύ δύσκολο να εγγυηθούμε τη σθεναρότητα και την αξιοπιστία παρόλα αυτά είμαστε δεσμευμένοι να αναλάβουμε ορισμένες ευθύνες. Ωστόσο με τόσο παλιό τροχαίο υλικό, καθίσταται ολοένα και πιο δύσκολη η εξασφάλιση ανταλλακτικών».