Σημαντικές ζημίες που ξεπερνούν τα 65 εκατομμύρια ευρώ κατέγραψε η Hellenic Train το 2023, έτος που αποτέλεσε τη χειρότερη χρονιά για τον ελληνικό σιδηρόδρομο καθώς σημειώθηκε η τραγωδία των Τεμπών με τα 57 θύματα, ενώ την επανεκκίνηση των τρένων φρέναρε στη συνέχεια η καταστροφή του δικτύου από τις κακοκαιρίες Daniel και Elias.

Σύμφωνα με τα οικονομικά αποτελέσματα που ανακοίνωσε η εταιρεία, οι ζημιές ανέρχονται σε 65 εκατ. ευρώ για την χρήση 2023 εξαιτίας των μέτρων που ελήφθησαν και αφορούσαν κατά κύριο λόγο την πολύμηνη διακοπή της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας.

Για το λόγο αυτό η Hellenic Train, όπως ξεκάθαρα αναφέρει στις οικονομικές της καταστάσεις, προτίθεται να ζητήσει αποζημίωση από το Ελληνικό Δημόσιο: «Στη σύμβαση ΥΔΥ που υπογράφτηκε στις 14.04.2022, υιοθετώντας όσα προβλέπονται από τον Ευρωπαϊκό μηχανισμό 1370/2007, παρέχεται ένας μηχανισμός προστασίας του παρόχου επιβατικών υπηρεσιών από απρόσμενες απώλειες. Η Εταιρεία προτίθεται να απαιτήσει τις αποζημιώσεις που συμβατικά δικαιούται για τις σημαντικές ζημιές που υπέστη και αναφέρονται στη Σημείωση 21, αλλά σημειώνεται πως οι αξιώσεις της Εταιρείας δεν έχουν αναγνωριστεί ως έσοδο κατά τη χρήση 2023 καθώς κατά την ημερομηνία έγκρισης αυτής της Χρηματοοικονομικής Έκθεσης δεν πληρούνταν οι προϋποθέσεις του ΔΠΧΑ 15», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Το ύψος των αποζημιώσεων αυτών θα είναι χαμηλότερο από τις ζημίες του 2023 και υπολογίζεται περίπου στα 40 εκατ. ευρώ δεδομένου ότι σε αυτές δεν θα συνυπολογιστούν οι απώλειες από την κατάρρευση των εμπορευματικών μεταφορών, καθώς αυτές δεν συμπεριλαμβάνονται στην υπογραφείσα σύμβαση.

Υπενθυμίζεται ότι μετά την τραγωδία των Τεμπών, μέχρι τον Αύγουστο του 2023 είχε αποκατασταθεί η κυκλοφορία 5 ζευγαριών τρένων καθημερινά στη γραμμή Αθήνα – Θεσσαλονίκη, με τα συνολικά επίπεδα επιβατών να έχουν αποκατασταθεί περίπου στο 60% της συγκριτικής περιόδου του προηγούμενου έτους, ενώ από τις αρχές Οκτωβρίου αναμενόταν η δρομολόγηση έως και ζευγών ημερησίως.

Ωστόσο τον Σεπτέμβριο του 2023 , από την κακοκαιρία Daniel στις περιοχές της Θεσσαλίας μεταξύ καταστράφηκαν περίπου 180 χιλιόμετρα σιδηροδρομικού δικτύου στα τμήματα Αθήνα – Θεσσαλονίκη (μεταξύ Δομοκού και Λάρισας), Λάρισα – Βόλος και Παλαιοφάρσαλος – Καλαμπάκα καθώς και το δίκτυο στο ιστορικό τρενάκι Πηλίου.

Η κυκλοφορία στη γραμμή Αθήνα Θεσσαλονίκη αποκαταστάθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2023 με 4 καθημερινά ζεύγη.

Το κυκλοφοριακό έργο που κατέστη αδύνατον να εκτελεστεί στο μεσοδιάστημα αντιστοιχούσε περίπου στα δύο τρίτα των συνολικών εσόδων της επιβατικής δραστηριότητας όπως είχαν καταγραφεί στην συγκριτική περίοδο.

Η μειωμένη προσφορά και η διακοπή της προσφοράς υπηρεσιών στα άλλα προαναφερθέντα τμήματα, στα οποία δεν έχει αποκατασταθεί ακόμα η κυκλοφορία, αναμένεται να διαρκέσει έως το τέλος του 2025.

Αυξημένες ζημίες, μειωμένα έσοδα

Αναλυτικά, σύμφωνα με τα οικονομικά αποτελέσματα της Hellenic Train, ο κύκλος εργασιών που αφορά τα έσοδα από εισιτήρια για το 2023 ανήλθε σε 46,6 εκατ. ευρώ έναντι 82,1 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2022, ήτοι μείωση περίπου 43,16%, η οποία οφείλεται κυρίως στην διακοπή της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας λόγω του δυστυχήματος των Τεμπών και των καταστροφών που προκλήθηκαν από την κακοκαιρία Daniel.

Τα έσοδα από μεταφορά επιβατών μειώθηκαν κατά 41,95%, ενώ τα έσοδα από μεταφορά εμπορευμάτων μειώθηκαν κατά 47,18%. Τα συνολικά έσοδα της εταιρείας (συμπεριλαμβανομένων των χρηματοοικονομικών εσόδων) μειώθηκαν από 153,89 εκατ. ευρώ το 2022 σε 97,02 εκατ. ευρώ το 2023 (-36,96%). Τα συνολικά λειτουργικά έξοδα της εταιρείας μειώθηκαν από 126,1 εκατ. ευρώ το 2022 σε 121,5 εκατ. ευρώ το 2023 (-3,63%). Η μεταβολή είναι αποτέλεσμα αντίθετων διακυμάνσεων σε διαφορετικά στοιχεία κόστους.

Το κόστος προσωπικού αυξήθηκε, από 47,75 εκατ. ευρώ σε 48,61 εκατ. ευρώ λόγω των διατάξεων της ισχύουσας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας και της αύξησης του αριθμού προσωπικού.

Αντιθέτως, το ενεργειακό κόστος μειώθηκε δραστικά λόγω της μειωμένης κυκλοφορίας. Πιο συγκεκριμένα το κόστος έλξης ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε από 14,88 εκατ. ευρώ το 2022 σε 8,77 εκατ. ευρώ το 2023, ενώ το κόστος καυσίμων μειώθηκε από 11,52 εκατ. ευρώ το 2022 σε 6,91 εκατ. ευρώ το 2023.

Σημαντική μείωση σημειώθηκε και στα τέλη χρήσης δικτύου (από 18,24 εκατ. ευρώ το 2022 σε 13,6 εκατ. ευρώ το 2023), λόγω μείωσης των σιδηροδρομικών χιλιομέτρων για το 2023.

Ωστόσο, λόγω της μειωμένης κυκλοφορίας των αμαξοστοιχιών, σημειώθηκε ραγδαία αύξηση στο κόστος μισθωμένων μέσων μεταφοράς, όπως για παράδειγμα λεωφορεία, από 2,32 εκατ. ευρώ το 2022 σε 6,66 εκατ. ευρώ το 2023 καθώς πολλά σιδηροδρομικά δρομολόγια υποκαταστάθηκαν με οδικά. Επίσης τα λοιπά διάφορα έξοδα αυξήθηκαν από 15,16 εκατ. ευρώ το 2022 σε 20,65 εκατ. ευρώ το 2023, κυρίως λόγω του τέλους χαρτοσήμου που ανέρχεται σε 1,5 εκατ. ευρώ περίπου.

Τα παραπάνω είχαν ως αποτέλεσμα να αυξηθεί σημαντικά η ανάγκη για χρηματοδότηση από την μητρική ιταλική εταιρεία, η οποία υποστήριξε την Hellenic Τrain μέσω εκταμιεύσεων ποσού 70 εκατ. ευρώ σε δάνεια το 2023. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η εταιρεία δεν έχει πληρωθεί ακόμα για τις υπηρεσίες της το έτος 2022, το 2023 και βέβαια το πρώτο εξάμηνο του 2024.

Η καθυστέρηση πληρωμών από τη σύμβαση ΥΔΥ που υπεγράφη με την Ελληνική κυβέρνηση στις 14.04.2022 έχει οδηγήσει στην εκκρεμότητα είσπραξης τιμολογίων για την εκτέλεση συμβατικών υπηρεσιών του έτους 2022 συνολικής αξίας περίπου 60 εκατ. ευρώ, πέραν επιπρόσθετου ποσού αξίας περίπου 20 εκατ. ευρώ που αφορά διάφορες απαιτήσεις, έως τις 31.12.2022, οι οποίες τελούν υπό την τελική αλλά τυπική έγκριση έτσι ώστε να εκταμιευθούν προς την Hellenic Train.

Ταυτόχρονα δεν έχει εισπραχθεί η επιδότηση ύψους 4 εκατ. ευρώ για την περίοδο διακοπής δρομολογίων όσο ίσχυαν τα περιοριστικά μέτρα εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοιού.

Αποζημιώσεις για την τραγωδία στα Τέμπη

Σε ό,τι αφορά το δυστύχημα των Τεμπών, η εταιρεία αναφέρει στις καταστάσεις της πως έχει ήδη καταβάλει σε αποζημιώσεις συνολικά το ποσό των 2,74 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες, έχουν ήδη αρχίσει να φτάνουν οι πρώτες αγωγές αποζημίωσης για αστικά δικαστήρια από συγγενείς των θυμάτων, η εκδίκαση των οποίων ωστόσο θα ακολουθήσει την ποινική διερεύνηση της τραγωδίας των Τεμπών, η οποία ακόμα βρίσκεται σε εξέλιξη.

Έχει υπολογιστεί ότι οι αποζημιώσεις αυτές μπορούν να ξεπεράσουν κατά πολύ και τα 100 εκατ. ευρώ, αναλόγως με το ενδεχόμενο διαπίστωσης μεριδίου ευθύνης εκ μέρους της εταιρείας, αλλά υπάρχουν διαβεβαιώσεις ότι καλύπτονται από τα ασφαλιστήρια συμβόλαιά της.