Σημαντική πρόοδο της Ελλάδας αναγνωρίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ετήσια Έκθεση της Ψηφιακής Δεκαετίας, χωρίς ωστόσο να λείπουν και δύο βασικά «αγκάθια» που αφορούν την ψηφιοποίηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τις ψηφιακές δεξιότητες του πληθυσμού που δεν εμφάνισαν καμία βελτίωση συγκριτικά με το 2021.

Έτσι, ενώ ο δείκτης DESI (Δείκτης Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας) αναφέρεται εκτενώς στην πρόοδο στην ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών που σημείωσε η Ελλάδα το 2023 έχοντας προσεγγίσει ή και ξεπεράσει μέσα σε δύο χρόνια τον Ευρωπαϊκό Μέσο Όρο (Μ.Ο), δεν παραλείπει να σημειώσει πως υπάρχουν ακόμα αρκετά βήματα που πρέπει να γίνουν.

Στα θετικά νέα συγκαταλέγεται και η άνοδος της Ελλάδα στην ανάπτυξη υποδομών συνδεσιμότητας οπτικών ινών στις εγκαταστάσεις (FTTP) κατά 7,63%, παρά το γεγονός ότι εξακολουθεί να υπολείπεται του ευρωπαϊκού Μ.Ο που είναι 63,99%.

Πρόοδο επίσης κατέγραψε η Ελλάδα και στην κάλυψη του 5G που ανέρχεται στο 98%, σημειώνοντας άνοδο 14,5 ποσοστιαίων μονάδων, τη στιγμή που ο ευρωπαϊκός Μ.Ο διαμορφώθηκε στο 89,3% καταγράφοντας αύξηση 9,8 ποσοστιαίων μονάδων.

Αναλυτικά όσον αφορά τους επιμέρους δείκτες η εικόνα έχει ως ακολούθως:

• Χρήστες Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Η χώρα μας έχει καταφέρει να φτάσει το 79,66% σε χρήστες υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που παρέχονται από το κράτος ξεπερνώντας τον Ευρωπαϊκό Μ.Ο σταθερά από το 2023. Αυτό αποδεικνύει την αποδοχή και αποτελεσματικότητα του gov.gr, που έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των πολιτών.
• Προσυμπληρωμένα έντυπα. Η Ελλάδα αξιολογήθηκε με ποσοστό της τάξης του 79%, υπερβαίνοντας τον Ευρωπαϊκό Μ.Ο του 70,8%. Πρόκειται για αύξηση 24,6 ποσοστιαίων μονάδων την ώρα που ο ρυθμός αύξησης του Ευρωπαϊκού Μ.Ο ήταν 3,26 μονάδες. Τα υψηλά ποσοστά προόδου που πέτυχε η χώρα μας στον τομέα αυτό, αποδεικνύουν τη βελτίωση της διοικητικής αποτελεσματικότητας προς όφελος των πολιτών.
• Ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες για πολίτες. Η Ελλάδα σημειώνει πρόοδο σε ποσοστό 75,9%, προσεγγίζοντας τον Ευρωπαϊκό Μ.Ο του 79,4%, καταγράφοντας αύξηση 11,3 ποσοστιαίων μονάδων. Πρόκειται για πολλαπλάσια πρόοδο σε σχέση με τις 2,41 ποσοστιαίες μονάδες που είναι ο μέσος ρυθμός αύξησης στην Ευρώπη, γεγονός που δείχνει την ενίσχυση των ψηφιακών υπηρεσιών για τους πολίτες.
• Ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες για επιχειρήσεις. Η Ελλάδα καταγράφει ποσοστό 86,2%, υπερβαίνοντας τον Ευρωπαϊκό Μ.Ο του 85,4%. Η αύξηση κατά 12,5 ποσοστιαίες μονάδες δείχνει τη στήριξη του επιχειρείν με σύγχρονες ψηφιακές λύσεις
• Υποστήριξη Χρηστών: Η χώρα μας πλησιάζει τον Ευρωπαϊκό Μ.Ο του 86,4%, με ποσοστό της τάξεως του 85,1% και αύξηση 10 ποσοστιαίων μονάδων. Πρόκειται για πρόοδο σημαντικά μεγαλύτερη από την αντίστοιχη ευρωπαϊκή που είναι της τάξης των 2,85 ποσοστιαίων μονάδων.
• Φιλικές προς κινητές συσκευές: Με ποσοστό 98,32% η Ελλάδα ξεπερνά τον Ευρωπαϊκό Μ.Ο του 95,3% σημειώνοντας αύξηση 13,6 ποσοστιαίων μονάδων. Μια πρόοδος που αντανακλά τη διαρκή δέσμευση του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την υλοποίηση ψηφιακών υπηρεσιών που να είναι προσβάσιμες από το κινητό, διευκολύνοντας ουσιαστικά την καθημερινότητα των πολιτών και των επιχειρήσεων.

Υστέρηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων

Όπως επισημαίνεται στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν σχετικά μέτριο επίπεδο καινοτομίας και χαμηλό επίπεδο ψηφιακής ωριμότητας.

Το 2023 μόνο το 43,3 % των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είχαν τουλάχιστον ένα βασικό επίπεδο ψηφιακής έντασης, κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ (57,7 %). Οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα έχουν επίσης χαμηλό επίπεδο υιοθέτησης προηγμένων τεχνολογιών, με το 33,5 % των επιχειρήσεων να έχουν υιοθετήσει AI, cloud ή ανάλυση δεδομένων το 2023, κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι 54,6 %.

Ωστόσο, το δυναμικό οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων παραμένει θετικό σημάδι ενός ψηφιακού οικοσυστήματος ανάπτυξης, σημειώνει η έκθεση.

Μελανό σημείο αποτελούν επίσης οι ψηφιακές δεξιότητες και οι ειδικοί ΤΠΕ (Τεχνολογίας, Πληροφορικής, Επικοινωνιών). Σύμφωνα με την έκθεση, η Ελλάδα δεν έχει ακόμη ανταποκριθεί στην πρόκληση της κατάρτισης του πληθυσμού της στο επίπεδο των ψηφιακών δεξιοτήτων που απαιτούνται, παρά τα πολλά πρόσφατα μέτρα, επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις.

Ως εκ τούτου το 2023, μόνο το 52,4 % του πληθυσμού διέθετε τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες (μέσος όρος της ΕΕ 55,5 %), «γεγονός που σημαίνει ότι δεν έχει σημειωθεί πρόοδος από την προηγούμενη συλλογή δεδομένων το 2021».

Την ίδια στιγμή ο αριθμός των ειδικών ΤΠΕ όσον αφορά το ποσοστό απασχόλησης είναι 2,4 %, πολύ χαμηλότερος από τον μέσο όρο της ΕΕ (4,8 %), παρά την αυξανόμενη ζήτηση.

Όσον αφορά αυτά τα δύο ζητήματα, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης επισημαίνει ότι έχει δρομολογήσει πρωτοβουλίες αναβάθμισης ψηφιακών δεξιοτήτων για εργαζομένους, όπως η Εθνική Συμμαχία για τις Ψηφιακές Δεξιότητες και την Απασχόληση και η Ακαδημία Ψηφιακών Ικανοτήτων, ενώ πρόσφατα εκδόθηκε η νέα πρόσκληση του Προγράμματος «Ψηφιακός Μετασχηματισμός 2021-2027» συνολικού προϋπολογισμού 62,5 εκατ. ευρώ, για υλοποίηση προγραμμάτων αναβάθμισης ψηφιακών δεξιοτήτων (upskilling) σε καινοτόμες ψηφιακές τεχνολογίες με βάση τις ανάγκες της αγοράς και τις τρέχουσες τάσεις των ΤΠΕ.

Ως προς την αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών από τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, έχουν συσταθεί κόμβοι ψηφιακοί καινοτομίας συνολικού προϋπολογισμού 32 εκατ. ευρώ.

Επίσης υλοποιείται από το Υπουργείο με πόρους του ΕΣΠΑ-ΕΠΑΝ το Πρόγραμμα «Ψηφιακός Μετασχηματισμός ΜμΕ», το οποίο περιλαμβάνει 3 δράσεις συνολικού προϋπολογισμού 300 εκατ. Ευρώ. Επιπλέον στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0 με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU υλοποιούνται τα προγράμματα «Ψηφιακά Εργαλεία ΜμΕ», «Ανάπτυξη Ψηφιακών Προϊόντων και Υπηρεσιών» και «Ψηφιακές Συναλλαγές», συνολικού προϋπολογισμού 372,5 εκατ. ευρώ.