Τον περασμένο Ιούνιο, η Γαλλία εισήγαγε επίσημα την απαγόρευση των εσωτερικών πτήσεων μικρών αποστάσεων σε μια προσπάθεια να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.

Θεωρητικά, ο κανονισμός απαγορεύει τις πτήσεις όταν υπάρχει εναλλακτική σιδηροδρομική επιλογή για μετακινήσεις κάτω των 2,5 ωρών. Οι επικριτές ανέφεραν τότε πως πρόκειται για αναποτελεσματικό κανονισμό, καθώς αφορούσε περιορισμένα δρομολόγια και δεν συμπεριλάμβανε τις πτήσεις με ανταπόκριση. Η αεροπορική βιομηχανία από την πλευρά της «αντεπιτέθηκε» υποστηρίζοντας ότι ο κανονισμός είναι άδικος.

Πριν από την εισαγωγή της απαγόρευσης, η γαλλική Γενική Διεύθυνση Πολιτικής Αεροπορίας (DGAC) εκτιμούσε ότι ο νέος κανονισμός θα μπορούσε να μειώσει έως και 55.000 τόνους εκπομπών – μόλις το 2,6% των συνολικών εκπομπών από τις πτήσεις εσωτερικού στη Γαλλία ετησίως.

Ο προφανώς ελάχιστος αντίκτυπος του μέτρου στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου αποτέλεσε τη βάση της προσφυγής κατά του νόμου από την Ένωση των γαλλικών αεροδρομίων νωρίτερα φέτος, η οποία υποστήριξε ότι πρόκειται για “κατάχρηση εξουσίας”.

Έχασαν, πάντως, την προσφυγή με το Συμβούλιο της Επικρατείας να αποφαίνεται ότι η απαγόρευση “είναι πιθανό να συμβάλει βραχυπρόθεσμα στη μείωση αυτών των εκπομπών στον τομέα των αεροπορικών μεταφορών”.

Έναν χρόνο μετά, ωστόσο, δεν υπάρχουν ακόμη επίσημα στοιχεία για τις μειώσεις των εκπομπών που επιτεύχθηκαν άμεσα μέσω της απαγόρευσης.

Το μοναδικό κομμάτι πληροφορίας που έχουμε, σύμφωνα με τον Γάλλο διευθυντή αερομεταφορών του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Transport & Environment Jérôme du Boucher, είναι οι συνολικές εκπομπές από τις πτήσεις εσωτερικού πέρυσι.

Μειώθηκαν κατά 3,4% το 2023 σε σχέση με το 2022, ενώ σε διεθνές επίπεδο οι εκπομπές αυτές αυξήθηκαν. Την ίδια στιγμή, το 2023, η εθνική σιδηροδρομική εταιρεία SNCF έχει ανακτήσει το επίπεδο της επιχειρηματικής της δραστηριότητας.

Αν το θέσουμε αυτό παράλληλα με τις πτήσεις εσωτερικού, ο ρυθμός των ταξιδιών και της επιχειρηματικής δραστηριότητας δεν έχει επιστρέψει στα προ-COVID επίπεδα.

Η απαγόρευση θα ισχύσει για τουλάχιστον τρία χρόνια, μετά το πέρας των οποίων η γαλλική κυβέρνηση θα εξετάσει τις επιπτώσεις της προτού λάβει νέα μέτρα.

Περισσότερο από τους αριθμούς εκπομπών

Ωστόσο, η παρακαταθήκη της απαγόρευσης μπορεί να μην αφορά μόνο το κατά πόσον ο ίδιος ο κανονισμός είναι αποτελεσματικός στη μείωση των εκπομπών από τις εγχώριες πτήσεις.

“Φαίνεται να είναι αποτελεσματικός όσον αφορά τις εκπομπές CO2, αλλά είναι θετικός ως πολιτικό μέτρο, ως νομοθεσία”, τονίζει ο de Bouchard.

Ο νόμος συζητήθηκε πολύ στη Γαλλία και η πραγματική εφαρμογή του, με όποια μορφή κι αν έχει, αποτελεί ένα μήνυμα προς τους ανθρώπους. Πιστεύει ότι αυτό τους κάνει να σκεφτούν αυτό που οι Γάλλοι θα ονόμαζαν “sobriété” ή μέτρο – αξίζει πραγματικά να κάνουν αυτές τις πτήσεις για επαγγελματικούς λόγους ή για αναψυχή;

Πρόσφατη εθνική έρευνα της DGAC για τους επιβάτες αεροπορικών μεταφορών σε ερώτηση για το τι θα έκαναν αν το ταξίδι τους δεν ήταν δυνατό να γίνει με αεροπλάνο. Για τις πτήσεις εσωτερικού, το 41% δήλωσε ότι θα χρησιμοποιούσε διαφορετικό μέσο μεταφοράς. Και όχι μόνο αυτό, προσθέτει ο de Bouchard, ανοίγει πόρτες και τη δυνατότητα περισσότερης ρύθμισης.

Η Ισπανία, για παράδειγμα, σχεδιάζει να εισαγάγει παρόμοια απαγόρευση για πτήσεις μικρών αποστάσεων, όταν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις με τρένο κάτω των 2,5 ωρών. Καθώς μια χώρα δεσμεύεται για μια τέτοια ρύθμιση και αυτή εγκρίνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, γίνεται ευκολότερο για άλλες χώρες της ΕΕ να εξετάσουν το ενδεχόμενο να το κάνουν και αυτές.