Την έκθεση-βαρόμετρο για το 2024 Airport Industry Connectivity Report δημοσίευσε το Διεθνές Συμβούλιο Αεροδρομίων (ACI Europe), όπου διαπιστώνεται ότι η αεροπορική συνδεσιμότητα στην Ευρώπη, κινείται κάτω από τα επίπεδα προπανδημίας, παρά την αύξηση του αριθμού των επιβατών.
Όπως επισημαίνεται η συνολική αεροπορική συνδεσιμότητα (άμεση + έμμεση αεροπορική συνδεσιμότητα) στην Ευρώπη παραμένει 14% κάτω από τα προ της πανδημίας επίπεδα.
Πρόκειται για μια ισχνή βελτίωση σε σχέση με τις περσινές επιδόσεις στο 16% και έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον όγκο των επιβατών που βρίσκεται πολύ κοντά στην πλήρη ανάκαμψη και συνεπώς δείχνει ότι οι καταναλωτές και οι κοινότητες βλέπουν λιγότερες και πιο δαπανηρές επιλογές.
Καθιστά επίσης σαφές το πώς οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι διαρθρωτικές αλλαγές στην αγορά αερομεταφορών οδηγούν σε μεταβαλλόμενα πρότυπα συνδεσιμότητας, καθώς και σε σημαντικές διαφορές επιδόσεων τόσο μεταξύ των εθνικών όσο και μεταξύ των επιμέρους αγορών αεροδρομίων.
Η θέση της Ελλάδας
Σημειώνεται ότι στις χώρες με τη μεγαλύτερη αύξηση συνδεσιμότητας για τη φετινή χρονιά συγκαταλέγεται η Ελλάδα, με το μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας να σημειώνει πολύ υψηλές επιδόσεις, ακόμη και ως ενδιάμεσος σταθμός.
Στις απευθείας αεροπορικές συνδέσεις το «Ελευθέριος Βενιζέλος», είναι αυτό που έχει παρουσιάσει τη μεγαλύτερη ανάκαμψη με αύξηση της απευθείας συνδεσιμότητας κατά 17% έναντι του 2019, παρουσιάζοντας τις υψηλότερες επιδόσεις και στην κατηγορία των μικρότερων αεροδρομίων που λειτουργούν ως ενδιάμεσοι κόμβοι.
Η Αθήνα ξεχωρίζει πανευρωπαϊκά, με +38% αύξηση σε σύγκριση με πέρυσι σε αυτή την κατηγορία των αεροδρομίων που λειτουργούν ως κόμβοι με ενδιάμεσες πτήσεις και +73% σε σύγκριση με την περίοδο προ-πανδημίας.
Η εικόνα στην ΕΕ
Ενώ η συνολική αεροπορική συνδεσιμότητα στις αγορές της ΕΕ υπολείπεται 13% σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από την πανδημία (2019), οι γεωπολιτικές εντάσεις οδήγησαν την αγορά εκτός ΕΕ σε σημαντική υστέρηση της απόδοσης που κυμαίνεται στο 20% σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα.
Αυτό προκύπτει κυρίως από τα ουκρανικά αεροδρόμια που έχουν χάσει κάθε αεροπορική συνδεσιμότητα, ενώ τα αεροδρόμια της Ρωσίας (-43%) και της Λευκορωσίας (-87%) αναφέρουν δραματικές μειώσεις 43% και 87% αντίστοιχα. Το Ισραήλ (-42%) έχει επίσης υποστεί σημαντικές απώλειες από την άποψη αυτή λόγω της συνεχιζόμενης σύγκρουσης στη Γάζα.
Εκτός από τη γεωπολιτική, οι διαρθρωτικές αλλαγές στην αεροπορική αγορά – ιδίως η εξέχουσα θέση της ζήτησης για αναψυχή και επίσκεψη φίλων και συγγενών (VFR) και η επέκταση των αερομεταφορέων εξαιρετικά χαμηλού κόστους (LCC) διαμορφώνουν επίσης τις επιδόσεις των εθνικών αγορών.
Εντός της αγοράς της ΕΕ, μόνο 3 χώρες έχουν ανακάμψει πλήρως και έχουν υπερβεί τα προ της πανδημίας (2019) επίπεδα συνολικής αεροπορικής συνδεσιμότητας. Εκτός από την Ελλάδα (+22%), είναι ακόμα η Ισλανδία (+7%) και η Πορτογαλία (+4%).
Αντίθετα, η Φινλανδία (-37%), η Σουηδία (-31%), η Σλοβενία (29%) μαζί με την Τσεχική Δημοκρατία και την Αυστρία (και οι δύο στο -28%) παραμένουν πολύ πίσω.
Μεταξύ των μεγαλύτερων αγορών της ΕΕ, η καλύτερη επίδοση προέρχεται από την Ισπανία που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό (-2%), ακολουθούμενη από το Ηνωμένο Βασίλειο (-12%), τη Γαλλία (-15%) και τη Γερμανία (-24%).
Στην αγορά εκτός ΕΕ, οι καλύτερες επιδόσεις στη συνολική αεροπορική συνδεσιμότητα αναφέρονται από την Αλβανία (+55%), το Ουζμπεκιστάν (+29%) και την Τουρκία (+24%).
Κορυφαία αεροδρόμια
Η Κωνσταντινούπολη (+9% από το 2019) παραμένει στην κορυφή της ευρωπαϊκής κατάταξης για την απευθείας συνδεσιμότητα, έχοντας ανέβει από την 5η θέση που βρισκόταν πριν από την πανδημία (2019).
Ο τουρκικός κόμβος απολαμβάνει την καλύτερη απευθείας συνδεσιμότητα με τη Μέση Ανατολή και τη δεύτερη καλύτερη με την Ασία-Ειρηνικό, με την τελευταία να έχει αυξηθεί εντυπωσιακά κατά 23% σε σύγκριση με πέρυσι.
Το Άμστερνταμ-Σίπχολ (-6%) έρχεται δεύτερο, κυρίως χάρη στην εξαιρετική συνδεσιμότητά του εντός της Ευρώπης – αν και σε σύγκριση με πέρυσι, δεν είδε την άμεση συνδεσιμότητά του προς την Ασία-Ειρηνικό (-1%) να σημειώνει κέρδη, ενώ σημείωσε επίσης σημαντική μείωση στην άμεση συνδεσιμότητά του προς τη Λατινική Αμερική (-28%).
Το Λονδίνο-Χίθροου (-2%) βρίσκεται περίπου στο ίδιο επίπεδο με το Άμστερνταμ-Σίπχολ και έχει σχεδόν ανακτήσει τα επίπεδα άμεσης συνδεσιμότητάς του σε σύγκριση με την προ-πανδημία. Παραμένει κορυφαίο όσον αφορά την απευθείας συνδεσιμότητά του προς τη Βόρεια Αμερική, η οποία είναι σχεδόν διπλάσια από το τρίτο στη λίστα Παρίσι.
Μεταξύ των 20 κορυφαίων αεροδρομίων όσον αφορά την απευθείας συνδεσιμότητα και εκτός από την Κωνσταντινούπολη, μόνο τα ακόλουθα έχουν ανακτήσει ή ξεπεράσει τα προ της πανδημίας (2019) επίπεδα: Αθήνα (+17%), Πάλμα ντε Μαγιόρκα (+8%), Δουβλίνο (+3%), Κωνσταντινούπολη-Sabiha Gökçen (+3%), Λισαβόνα (+3%) και Ρώμη-Fiumicino (0%).
Σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από την πανδημία (2019), τα αεροδρόμια που σημείωσαν τις υψηλότερες αυξήσεις στην άμεση συνδεσιμότητα είναι τα εξής:
Μεγάλα αεροδρόμια (25 έως 10 εκατομμύρια επιβάτες ετησίως): (+38%), Σότσι (+35%), Τενερίφη-Νότια (+26%), Μάλαγα (+15%) και Νάπολη (+15%).
Μεσαία αεροδρόμια (10 έως 1 εκατομμύριο επιβάτες ετησίως): (+186%), Τραπάνι (+143%), Ζάνταρ (+108%), Σάμαρκαντ (+103%) και Μποβέ (+78%).
Μικρά αεροδρόμια (λιγότεροι από 1 εκατομμύριο επιβάτες ετησίως): Πάρντουμπιτσε
(+350%), Κάρλοβι Βάρι (+300%), Περούτζια (+240%) και Καστεγιόν (+178%).
Παρά τα εντυπωσιακά κέρδη ορισμένων, τα μικρά αεροδρόμια έχουν υπολειτουργήσει σημαντικά όσον αφορά την ανάκτηση της άμεσης συνδεσιμότητάς τους σε σύγκριση με τα άλλα τμήματα του κλάδου των αεροδρομίων.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι αεροπορικές εταιρείες προτιμούν γενικά τις μεγαλύτερες αγορές, με τις FSC να έχουν μειώσει την άμεση συνδεσιμότητά τους από τα μικρά αεροδρόμια κατά -32% και τις LCC κατά -6% σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από την πανδημία (2019)
Η Φρανκφούρτη στην κορυφή της συνδεσιμότητας κόμβων
Η Φρανκφούρτη παραμένει στην πρώτη θέση παγκοσμίως όσον αφορά τη συνδεσιμότητα κόμβων, παρά το γεγονός ότι καταγράφει -23% κάτω από το επίπεδο πριν από την πανδημία (2019).
Τον γερμανικό κόμβο ακολουθούν το Ντάλας Φορτ Γουόρθ (-4%) και η Κωνσταντινούπολη, η οποία είδε τη συνδεσιμότητα του κόμβου της να επεκτείνεται κατά +37% από το 2019.
Συνολικά, η συνδεσιμότητα κόμβων σε ολόκληρη την Ευρώπη παραμένει -18% κάτω από το προ της πανδημίας (2019) επίπεδό της φέτος, και έτσι συνεχίζει να υπολείπεται σημαντικά έναντι της άμεσης συνδεσιμότητας (-8%).
Παρόλο που η διαφορά έχει μειωθεί κάπως τα τελευταία 3 χρόνια, παραμένει σημαντική – υποδεικνύοντας διαρθρωτική συρρίκνωση των κόμβων και αντανακλώντας τα μεταβαλλόμενα πρότυπα συνδεσιμότητας.
Ο νέος δείκτης Power City Access
Φέτος, για πρώτη φορά, η έκθεση περιλαμβάνει έναν νέο δείκτη που ρίχνει φως στη συνδεσιμότητα από μια πιο ποιοτική άποψη. Ο δείκτης Power City Access συνδυάζει τη συνδεσιμότητα των αεροδρομίων με τη σύνδεσή τους με τον τομέα των υπηρεσιών και την οικονομική σημασία των προορισμών. Το Λονδίνο-Χίθροου βρίσκεται στην πρώτη θέση του δείκτη Power City Index, ακολουθούμενο από το Παρίσι-CDG και το Άμστερνταμ-Σίπχολ.
Ο δείκτης εντοπίζει επίσης μικρότερα αεροδρόμια που καταφέρνουν να μεγιστοποιήσουν το δίκτυό τους από άποψη ποιότητας προς όφελος των τοπικών κοινοτήτων που εξυπηρετούν. Στην κορυφή της κατάταξης των υπεραποδόσεων που υπερβαίνουν την κατάταξη της άμεσης συνδεσιμότητάς τους έως και 500 μονάδες με τη θέση τους στον δείκτη Power City Access βρίσκονται τα αεροδρόμια Stockholm Västerås, León, Linz, Łódź και Stockholm Skavsta.
