Αδειάζουν επικίνδυνα οι ταμιευτήρες που τροφοδοτούν την Αττική με νερό εξαιτίας της παρατεταμένης ανομβρίας και της ξηρασίας.
Μόνο την τελευταία διετία, όπως ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ Χάρης Σαχίνης κατά την ακρόασή του στην Επιτροπή Υδατικών Πόρων της Βουλής, τα αποθέματα νερού μειώθηκαν κατά 250 εκατ. κυβικά μέτρα. Ο ίδιος επεσήμανε ότι η πρωτεύουσα βρίσκεται ήδη σε κίτρινο συναγερμό, τονίζοντας ότι η εταιρία εξετάζει εναλλακτικά σενάρια προκειμένου να μη διψάσει ο πολυπληθέστερος νομός της Ελλάδας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, η πτώση των αποθεμάτων είναι ραγδαία καθώς τον Σεπτέμβριο του 2022 οι ταμιευτήρες είχαν 1,1 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, τα οποία τον Σεπτέμβριο του 2023 μειώθηκαν στα 950 εκατομμύρια κυβικά μέτρα αφού δεν αναπληρώθηκαν λόγω της ανομβρίας.
Εφέτος, δεδομένου ότι δεν έβρεξε και δε χιόνισε καθόλου, εκτιμάται ότι στους ταμιευτήρες θα απομείνουν 700 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Μόνο τους τελευταίους μήνες υπήρξε ένα έλλειμμα 250 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων και εάν οι συνθήκες δε βελτιωθούν το απόθεμα επαρκεί για περίπου τρία χρόνια.
Προκειμένου να ενισχύσει τα αποθέματα, η ΕΥΔΑΠ από την επόμενη εβδομάδα θα χρησιμοποιήσει τους εφεδρικούς ταμιευτήρες και τις γεωτρήσεις πηγών, οι οποίες είχαν μείνει εκτός μίγματος έως τώρα εξαιτίας του αυξημένου ενεργειακού κόστους.
Πρόκειται για τις πηγές της Μαυροσουβάλας, οι οποίες βρίσκονται κάτω από την Πάρνηθα και τις πηγές του μέσου ρου του Βοιωτικού Κηφισού, οι οποίες είναι κοντά στην Υλίκη.
«Πλέον τα μοντέλα μας λένε ότι πρέπει να μπουν κι αυτές για να βοηθήσουν, για να έχουμε νερό όχι μόνο για τρία χρόνια, αλλά να μπορέσουμε, αν συνεχιστούν οι ίδιες συνθήκες, να έχουμε νερό για τα επόμενα 4 – 5 χρόνια που θα μας δώσει την ευκαιρία να πάρουμε τα μακροπρόθεσμα σχέδια που έχουμε και να τα κάνουμε μεσοπρόθεσμα ή βραχυπρόθεσμα πλέον», είπε ο κ. Σαχίνης.
Επενδυτικό πλάνο ύψους 3 δισ. ευρώ
Στο μεταξύ η εταιρία εξετάζει ήδη εναλλακτικές λύσεις για την υδροδότηση της Αθήνας.
Το εκτιμώμενο κόστος αυτών των λύσεων ανεβάζει το επενδυτικό πλάνο της στα 3 δισ. ευρώ σε ορίζοντα δεκαετίας.
Αυτό σημαίνει, όπως ανέφερε ο επικεφαλής της ΕΥΔΑΠ, ότι το ετήσιο κόστος των επενδύσεων που ήταν 15 εκατ. ευρώ πριν 4,5 χρόνια θα δεκαπλασιαστεί φτάνοντας τα 150 εκατ. ευρώ το χρόνο.
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι από το επενδυτικό πλάνο των 3 δισ. ευρώ – εφόσον προχωρήσουν έργα για την αντιμετώπιση της ξηρασίας – εξασφαλισμένη είναι έως τώρα είναι η χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τα Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων της Ανατολικής Αττικής που βρίσκονται σε εξέλιξη και έχουν προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ.
Σε αυτό το ποσό θα πρέπει να προστεθεί το κόστος της αναβάθμισης δικτύων και εγκαταστάσεων ύδρευσης με έξυπνους μετρητές που ανέρχεται σε 700 εκατ. ευρώ και θεωρείται επιβεβλημένη κίνηση προκειμένου να μειωθεί η απώλεια υδάτων που φτάνει το 23%.
Όσο για τα έργα αντιμετώπισης του κινδύνου λειψυδρίας, η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ εκτιμά ότι θα κοστίσουν περί τα 750 εκατ. ευρώ. Το μίγμα των λύσεων που θα προχωρήσουν θα αποφασιστεί σε συνεργασία με το Δημόσιο και την Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων.
Οι μακροπρόθεσμες λύσεις
Τα σενάρια που έχει ήδη επεξεργαστεί η ΕΥΔΑΠ για την υδροδότηση της Αθήνας αφορούν:
· Τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης του επεξεργασμένου νερού από την Ψυττάλεια, αλλά και από το Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων του Θριασίου για βιομηχανική ή αρδευτική χρήση. Στην Ψυττάλεια καταλήγουν τα 3/4 του νερού που καταναλώνουμε, υφίστανται επεξεργασία και απορρίπτονται στη θάλασσα.
· Τη χωρική επένδυση για το Αδριάνειο Υδραγωγείο, το νερό του οποίου επίσης θα χρησιμοποιείται για αρδευτικούς σκοπούς, αφού σύμφωνα με τον κ. Σαχίνη, αν και δεν είναι πολύ, μπορεί να ποτίσει πάρκα από την Πάρνηθα μέχρι το Κολωνάκι.
· Την επαναχρησιμοποίηση του νερού για εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα. Τα ύδατα από την Ψυττάλεια θα μπορούσαν να πάνε στον υδροφόρο ορίζοντα, να «αποθηκευτούν» κάτω από το έδαφος και να τον εμπλουτίσουν. Εφόσον χρειαστεί και αφού θα έχουν καθαριστεί φυσικά, θα καθαριστούν και από τις μονάδες επεξεργασίας νερού και μπορούν να μετατραπούν σε πόσιμο νερό. Η λύση χρησιμοποιείται ήδη στο εξωτερικό, αλλά θα πρέπει να κοστολογηθεί.
· Την πιθανή χρήση των υποδομών ομβρίων υδάτων, μέσω της συγκέντρωσης του νερού της βροχής από γήπεδα ή πολυκατοικίες και τη χρήση του για άρδευση. Αυτό βέβαια προϋποθέτει να υπάρχουν βροχοπτώσεις στην πρωτεύουσα και το κόστος της υποδομής να μην είναι απαγορευτικό συγκριτικά με το νερό που θα εξοικονομείται.
· Το ενδεχόμενο της επέκτασης μετά τον Εύηνο μέσω αγωγών σε παραποτάμους που πηγαίνουν στη λίμνη των Κρεμαστών. Στον Εύηνο η εταιρία έφτασε με αγωγό 30 χλμ. Στα 10 χλμ από εκεί υπάρχει ο πρώτος παραπόταμος: «Θα μπορούσαμε σε περιπτώσεις ανάγκης ένα μέρος του νερού αυτού να το χρησιμοποιήσουμε», τόνισε ο κ. Σαχίνης προσθέτοντας ότι αυτή η εναλλακτική δεν έχει ενεργειακό κόστος. Επιπλέον, ενώ όλοι οι ταμιευτήρες της ΕΥΔΑΠ μαζί έχουν χωρητικότητα 1 δισεκατομμύριο κυβικά μέτρα, στα Κρεμαστά η χωρητικότητα είναι 5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.
Τέλος, υπάρχει και η λύση της αφαλάτωσης, η οποία όμως έχει μεγάλο ενεργειακό κόστος και περιβαλλοντικό αποτύπωμα και είναι μάλλον αδύνατο να προβλεφθεί από τώρα το κόστος του ρεύματος σε είκοσι χρόνια που θα λειτουργεί αυτό το εργοστάσιο, όπως ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ.
