Η «καρδιά» των Βρυξελλών, πρωτεύουσας του Βελγίου, διανύει περίοδο ακμής. Οι δρόμοι είναι ασφαλέστεροι, ο αέρας είναι καθαρότερος και οι επιχειρήσεις ανθούν – χάρη σε ένα αμφιλεγόμενο σχέδιο κινητικότητας που οι κάτοικοι αγαπούν να μισούν.

Τον Αύγουστο του 2022, το ιστορικό κέντρο των Βρυξελλών – κοινώς γνωστός ως Πεντάγωνο – έγινε μία από τις λίγες βελγικές συνοικίες που εφάρμοσαν πλήρως τα μέτρα που περιγράφονται στην πρωτοβουλία Good Move, ένα φιλόδοξο περιφερειακό σχέδιο για τη μείωση της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων κατά 24% έως το 2030.

Εντός των ορίων του κέντρου της πόλης, οι στόχοι ήταν να μειωθεί η κυκλοφορία – η οποία σύμφωνα με τους ειδικούς ήταν εδώ και καιρό η αιτία των προβλημάτων ασφάλειας και ρύπανσης της περιοχής που σχετίζονται με το αυτοκίνητο – και γενικά να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των κατοίκων.

Στοιχεία, που παρουσιάστηκαν στο POLITICO, φαίνεται να επιβεβαιώνουν την επιτυχία του Good Move. Η αναδιοργάνωση των δρόμων του Πενταγώνου σε λεωφόρους μονής κατεύθυνσης και η απόφαση να περιοριστεί η οδική πρόσβαση, σε ορισμένες ζώνες, μόνο στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στα οχήματα προτεραιότητας, οδήγησαν σε δραματική μείωση των τροχαίων ατυχημάτων στην περιοχή κατά 21% μέσα σε μόλις ένα χρόνο. Τα σχετικά θανατηφόρα ατυχήματα μειώθηκαν κατά 69% το 2023 σε σύγκριση με τον μέσο όρο της περιόδου 2020-2022.

«Αυτοί οι αριθμοί δείχνουν ότι το Good Move είναι καλό για τους ανθρώπους όλων των κοινωνικών τάξεων», δήλωσε ο δημοτικός σύμβουλος κινητικότητας και δημοσίων έργων της πόλης των Βρυξελλών Bart Dhondt.

Ο πολιτικός του κόμματος των Πρασίνων απέρριψε τους επικριτές που εδώ και καιρό περιγράφουν το πρόγραμμα ως πρόγραμμα που απευθύνεται σε περιβαλλοντικά σκεπτόμενους, αστούς κατοίκους.

«Υπάρχει πλέον μικρότερος κίνδυνος να πάθει ζημιά το αυτοκίνητό σας ή να καταλήξετε στο νοσοκομείο», είπε. «Αυτό είναι καλό για τους λιγότερο εύπορους ανθρώπους, για τους οποίους ένα ατύχημα μπορεί να έχει πολύ μεγαλύτερες επιπτώσεις».

Τα δεδομένα που αναλύθηκαν από το Πανεπιστήμιο του Leuven υποδηλώνουν ότι εκτός από ασφαλέστεροι, οι δρόμοι του Πενταγώνου είναι πλέον και πιο υγιείς τόποι για να συχνάζεις. Τα επίπεδα του τοξικού διοξειδίου του αζώτου (NO2), το οποίο συνδέεται στενά με τα καυσαέρια των πετρελαιοκίνητων οχημάτων, έχουν μειωθεί έως και κατά 35% σε ορισμένες διασταυρώσεις που προηγουμένως ήταν πολυσύχναστες.

Αυτό είναι μεγάλη υπόθεση σε μια περιοχή όπου εκτιμάται ότι 900 κάτοικοι πεθαίνουν πρόωρα κάθε χρόνο εξαιτίας της έκθεσης στην ατμοσφαιρική ρύπανση.

Η εφαρμογή του σχεδίου Good Move εντός του Πενταγώνου συνοδεύτηκε από διαμαρτυρίες με επικεφαλής εμπόρους που δήλωσαν ότι τα όρια στη διπλή κυκλοφορία θα έβλαπταν τις επιχειρήσεις τους. Όμως, τα στοιχεία παρακολούθησης της ανάπτυξης μετά την εφαρμογή του δείχνουν ότι το σχέδιο για την ενίσχυση των δημόσιων μεταφορών και της κινητικότητας των πεζών και των ποδηλάτων ήταν αν μη τι άλλο καλό για τα κέρδη των καταστημάτων.

Η ανάλυση των δεδομένων που περιγράφουν λεπτομερώς τις αγορές που πραγματοποιήθηκαν με βελγικές τραπεζικές κάρτες στο κέντρο της πόλης, αποκαλύπτει ότι, παρά την κρίση πληθωρισμού, η οικονομική δραστηριότητα εντός του Πενταγώνου αυξήθηκε κατά σχεδόν 10% από τότε που τέθηκαν σε ισχύ οι τροποποιήσεις τον Αύγουστο του 2022.

«Επικεντρωθήκαμε σκόπιμα στις συναλλαγές που πληρώθηκαν με βελγικές κάρτες για να αποκλείσουμε ότι η επιχείρηση βασίζεται στους τουρίστες και να βεβαιωθούμε ότι παρακολουθούμε την κατανάλωση που γίνεται από ντόπιους», δήλωσε ο Dhondt. «Αυτοί οι αριθμοί αντικατοπτρίζουν το γεγονός ότι το Good Move έχει κάνει τους δρόμους και τους δημόσιους χώρους μας πιο ελκυστικούς και φιλόξενους».

Παρά την επιτυχία του προγράμματος στο Πεντάγωνο, η τύχη του Good Move σε περιφερειακό επίπεδο παραμένει αβέβαιη. Η πρωτοβουλία έχει αμφισβητηθεί έντονα σε συνοικίες των Βρυξελλών, όπως το Schaerbeek, όπου οι αντιδράσεις εν μέσω τοπικών διαδηλώσεων σταμάτησαν την εφαρμογή της.

Το Good Move θεωρείται τώρα ως βάρος για προσωπικότητες όπως η περιφερειακή υπουργός κινητικότητας κ. Elke Van den Brandt και το κόμμα των Πρασίνων της, το οποίο παρουσίασε το σχέδιο. Οι ψηφοφόροι που προηγουμένως υποστήριζαν την ομάδα είναι απογοητευμένοι από την αποτυχία της να εφαρμόσει το προοδευτικό σχέδιο, ένα αμφιλεγόμενο θέμα που θεωρείται ότι συσπειρώνει τους αντιπάλους.

Ο Dhondt, δημοτικός σύμβουλος των Πρασίνων που είδε το σχέδιο Good Move να υλοποιείται, δήλωσε ότι η επιτυχία του στο Πεντάγωνο οφείλεται σε τρεις παράγοντες: μια ολοκληρωμένη επικοινωνιακή στρατηγική για τη μετάβαση των πολιτών στα νέα δεδομένα, υποστήριξη από τους κυβερνώντες σοσιαλιστές της περιοχής και ευελιξία.

«Για να κάνεις κάτι επιτυχημένα πρέπει να κάνεις διάλογο με τους κατοίκους, με τους πολιτικούς εταίρους και επίσης να καταλάβεις ότι ορισμένες πολιτικές πρέπει να προσαρμόζονται ανά δρόμο για να λειτουργήσουν», επισήμανε.

Παράλληλα, πρόσθεσε, ότι η αποφασιστικότητα ήταν επίσης θεμελιώδης.

“Η κινητικότητα είναι ένα εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα. Διαμορφώνει την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Υπήρξαν αντιδράσεις στο Άμστερνταμ και σε κάθε άλλο μέρος που αντιμετώπισε αυτή την πρόκληση, αλλά όταν συμβαίνει είναι σημαντικό να μαθαίνουμε από τις αντιδράσεις και να συνεχίζουμε να προχωράμε μπροστά», υπογράμμισε.