Η παγκόσμια φορολογική μεταρρύθμιση, η αναποτελεσματική χρήση της τεχνολογίας και η οικονομική αβεβαιότητα, ασκούν σημαντικές πιέσεις στα φορολογικά τμήματα ενδοομιλικών συναλλαγών των επιχειρήσεων, σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα της ΕΥ, 2024 EY International Tax and Transfer Pricing Survey.
Οι επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην παγκόσμια έρευνα της EY, εκτιμούν ότι εισέρχονται σε μία περίοδο αβεβαιότητας που δημιουργεί την ανάγκη αντίδρασης και μετασχηματισμού τους, εξαιτίας παραγόντων, όπως η παγκόσμια φορολογική μεταρρύθμιση που επέρχεται μέσω της εφαρμογής της δέσμης μέτρων για την αποφυγή της διάβρωσης της φορολογικής βάσης και της μετατόπισης των κερδών (BEPS Πυλώνες Ι και ΙΙ), της μετατόπισης των εφοδιαστικών αλυσίδων, του πληθωρισμού και των πολιτικών που αφορούν την κοινωνία, το περιβάλλον και την εταιρική διακυβέρνηση (ESG).
Η παγκόσμια έρευνα, η οποία κατέγραψε τις απόψεις 1.000 επαγγελματιών στο χώρο των ενδοομιλικών συναλλαγών, σε 47 δικαιοδοσίες παγκοσμίως και ανάμεσα σε 19 κλάδους της οικονομίας, διαπιστώνει ότι το 84% των ερωτηθέντων αντιμετωπίζουν «μέτριο» ή «σημαντικό» κίνδυνο διπλής φορολογίας, ως αποτέλεσμα της παγκόσμιας φορολογικής μεταρρύθμισης που επέρχεται μέσω της εφαρμογής της δέσμης μέτρων για την αποφυγή της διάβρωσης της φορολογικής βάσης και της μετατόπισης των κερδών (BEPS Πυλώνες Ι και ΙΙ). Παράλληλα, το 71% των συμμετεχόντων αναφέρουν ότι η εφαρμογή του παγκόσμιου ελάχιστου φορολογικού συντελεστή θα έχει «μέτριο» ή «σημαντικό» αντίκτυπο στις πολιτικές ενδοομιλικών συναλλαγών που εφαρμόζουν οι πολυεθνικές επιχειρήσεις.
Επιπλέον, οι αναδυόμενες τεχνολογίες, όπως η GenAI, και ο τεράστιος όγκος πληροφοριών που παράγεται καθημερινά, πολύ σύντομα θα επηρεάσουν και τις φορολογικές διαφορές που δημιουργούνται μεταξύ των επιχειρήσεων και των φορολογικών αρχών, οι οποίες αναμένεται να αυξηθούν και να έχουν ως επίκεντρο τις ενδοομιλικές συναλλαγές των επιχειρήσεων.
Η πληθώρα των εξωτερικών πιέσεων που επηρεάζουν τις επιχειρηματικές αποφάσεις, όπως ο πληθωρισμός και η αύξηση των επιτοκίων, περιπλέκουν τον ρόλο των επικεφαλής των φορολογικών τμημάτων ενδοομιλικών συναλλαγών στις επιχειρήσεις. Το 77% των συμμετεχόντων στην έρευνα ανέφεραν ότι ο πληθωρισμός θα έχει «μέτρια» ή «σημαντική» επίδραση στην πολιτική ενδοομιλικών συναλλαγών του οργανισμού τους, τα επόμενα τρία χρόνια, ενώ το 51% εκτιμούν ότι τα υψηλότερα επιτόκια έχουν επηρεάσει τη μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη τιμολόγηση του ενδοομιλικού χρέους.
Επιπλέον, οι αλλαγές στις εφοδιαστικές αλυσίδες και οι δεσμεύσεις των οργανισμών σε στόχους που αφορούν την κοινωνία, το περιβάλλον και την εταιρική διακυβέρνηση (ESG), προσθέτουν επιπλέον προκλήσεις. Στο πλαίσιο αυτό, 42% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι οι οργανισμοί τους μετέφεραν την παραγωγή σε άλλα κράτη τα τελευταία τρία χρόνια, λόγω γεωπολιτικών προκλήσεων, ενώ περισσότεροι από έξι στους δέκα (62%) συμμετέχοντες αναμένουν ότι οι αλλαγές στις εφοδιαστικές αλυσίδες θα έχουν «μέτριο» ή «σημαντικό» αντίκτυπο στην πολιτική των ενδοομιλικών συναλλαγών τους, κατά τα επόμενα τρία χρόνια. Επιπλέον, το 28% των ερωτηθέντων έχουν ήδη αλλάξει την πολιτική τους, όσον αφορά τις ενδοομιλικές συναλλαγές, ούτως ώστε να λαμβάνει υπόψη της τους άξονες ESG.
Το 75% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι η αναποτελεσματική χρήση της τεχνολογίας είναι μία από τις δύο μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, με το 67% να αναφέρει την «κακή ποιότητα δεδομένων». Είναι χαρακτηριστικό ότι, το 73% των ερωτηθέντων εκτιμούν ότι η επένδυση σε πιο εξελιγμένες τεχνολογίες ενδοομιλικών συναλλαγών, θα οδηγούσε σε «μέτρια» ή «σημαντική» βελτίωση στη διαχείριση κινδύνου, ενώ 88% αναμένουν ότι οι βελτιωμένες τεχνολογίες ενδοομιλικών συναλλαγών θα εξοικονομήσουν πόρους για τον οργανισμό τους τα επόμενα τρία χρόνια.
Η έρευνα αναδεικνύει σημαντική αύξηση του αριθμού των επιχειρήσεων που στρέφονται στο εργαλείο της προέγκρισης της μεθοδολογίας ενδοομιλικής τιμολόγησης (advance pricing agreements – APAs), το οποίο επιτρέπει στις επιχειρήσεις να διαπραγματεύονται τους όρους των ενδοομιλικών συναλλαγών τους με τις φορολογικές αρχές a priori. Το εργαλείο αυτό, φαίνεται να αναδεικνύεται ως ιδιαίτερα χρήσιμο, ειδικά υπό το πρίσμα του δεύτερου πυλώνα της δέσμης μέτρων για την αποφυγή της διάβρωσης της φορολογικής βάσης και της μετατόπισης κερδών.
Το 61% των ερωτηθέντων εκτιμούν ότι οι διμερείς APAs θα είναι «πολύ χρήσιμες» και το 59% των ερωτηθέντων εκτιμούν ότι οι πολυμερείς APAs θα είναι «πολύ χρήσιμες», έναντι του 34% και 30%, αντίστοιχα, το 2021. Επιπλέον, το 59% των ερωτηθέντων αναφέρουν ότι οι μονομερείς APA θα είναι «πολύ χρήσιμες» για τη διαχείριση των φορολογικών διαφορών με τις φορολογικές αρχές που άπτονται των ενδοομιλικών συναλλαγών τα επόμενα τρία χρόνια, ποσοστό υπερδιπλάσιο του 29% που έδωσαν την ίδια απάντηση το 2021.
Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας, ο κ. Στέφανος Μήτσιος, Εταίρος και Επικεφαλής του Φορολογικού Τμήματος της EY Ελλάδος, δήλωσε: «Οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις σε ολόκληρο τον κόσμο, επιβάλλουν στις επιχειρήσεις ένα πλήθος νέων και εξαιρετικά περίπλοκων απαιτήσεων. Την ίδια ώρα, ο υψηλός πληθωρισμός, οι συνεχιζόμενες διαταραχές στις εφοδιαστικές αλυσίδες, αλλά και η υιοθέτηση πρακτικών ESG από τις ίδιες τις επιχειρήσεις, περιπλέκουν ακόμη περισσότερο το τοπίο. Για να ελαχιστοποιήσουν τους κινδύνους και να κινηθούν σε αυτό το ρευστό περιβάλλον με μεγαλύτερη βεβαιότητα, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να υιοθετήσουν μία προληπτική πολιτική ενδοομιλικών συναλλαγών. Τα αρμόδια στελέχη θα πρέπει, επίσης, να αξιοποιήσουν προηγμένες τεχνολογίες, περιλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, για να εξασφαλίσουν πιο ποιοτικά και ακριβή δεδομένα κατά μήκος της αλυσίδας αξίας τους, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στον στρατηγικό ρόλο που καλούνται να παίξουν τα φορολογικά τμήματα ενδοομιλικών συναλλαγών για τις επιχειρήσεις, σήμερα».
