Καθώς μετρά ο αντίστροφος χρόνος για την ετυμηγορία της αγοράς για το σχέδιο δημιουργίας μίας «λεωφόρου» τροφοδοσίας με φυσικό αέριο της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, με αφετηρία και την Ελλάδα, οι Διαχειριστές των επτά εμπλεκόμενων χωρών προγραμματίζουν να βρεθούν στην Αθήνα στις 22 Μαΐου, πραγματοποιώντας ημερίδα για το πρότζεκτ.
Με πύλη εισόδου την Ελλάδα και διαμέσου του υφιστάμενου αγωγού TAP, το ενεργειακό έργο του «Κάθετου Διάδρομου», που θα αναπτυχθεί σε δύο κλάδους, θα επιτρέψει τη μεταφορά φυσικού αερίου τόσο προς την Ανατολική όσο και προς την Κεντρική Ευρώπη, μέχρι την Ουκρανία και τη Σλοβακία αντίστοιχα.
Επενδύσεις 450 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του project
Το έργο, μέσα από επενδύσεις ύψους 450 εκατ. ευρώ, στοχεύει στον πενταπλασιασμό των ετήσιων ποσοτήτων που θα μπορούν να διακινούνται από την Ελλάδα προς την Ουκρανία, οι οποίες σήμερα ανέρχονται σε 2 δισ. κ.μ. Τα έργα αναβάθμισης που θα απαιτηθούν για την κάλυψη της ζήτησης στις περιοχές που θα διατρέχει ο «Κάθετος Διάδρομος» θα οριστικοποιηθούν ανάλογα με το ενδιαφέρον των χρηστών.
Στην πρωτοβουλία του «Κάθετου Διαδρόμου» που ξεκίνησε με τη συμμετοχή της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Ουγγαρίας και της Ρουμανίας, πρόσφατα εντάχθηκαν η Ουκρανία, η Μολδαβία και η Σλοβακία, με την υπογραφή MoU στο πλαίσιο του CESEC (Central and South Eastern Europe Energy Connectivity) το οποίο πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2024 στην Αθήνα. Συμμετοχή στο έργο έχουν επίσης η κοινοπραξία ICGB (διαχειρίστρια του αγωγού Ελλάδας – Βουλγαρίας IGB) και η Gastrade, (εταιρεία λειτουργίας του ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης).
Σκοπός της ημερίδας είναι να διευθετηθούν οι τελευταίες εκκρεμότητες αναφορικά με τη διενέργεια της δεύτερης φάσης των Market Test που διενεργούν οι Διαχειριστές των 7 κρατών και η ICGB. Η δεύτερη φάση πρόκειται να διενεργηθεί τον Ιούλιο, ενώ στόχος είναι οι σχετικές διαδικασίας να πραγματοποιηθούν συγχρονισμένα, ώστε εταιρείες προμήθειας και trader να μπορούν να κλειδώσουν δυναμικότητα για όλη τη «διαδρομή» που μεσολαβεί από το σημείο εισαγωγής, μέχρι την αγορά στην οποία θέλουν να μεταφέρουν το καύσιμο.
Το ύψος των δεσμευτικών προσφορών είναι κρίσιμο, καθώς θα καταδείξει το ενδιαφέρον της αγοράς να αξιοποιήσει το πρότζεκτ. Αν το ενδιαφέρον αυτό κινηθεί σε υψηλά επίπεδα, τότε οι εμπλεκόμενες χώρες θα μπορέσουν να διεκδικήσουν τη στήριξη της Κομισιόν, ώστε το 50% του συνολικού κονδυλίου να καλυφθεί με ευρωπαϊκά κονδύλια.
Έργα αναβάθμισης για τα εθνικά συστήματα μεταφοράς αερίου 7 χωρών
Η όδευση Ελλάδας – Βουλγαρίας – Ρουμανίας αποτελεί τον βασικό άξονα του έργου, ο οποίος στη συνέχεια θα διακλαδώνεται μέσω Ρουμανίας, στα ανατολικά προς τη Μολδαβία και την Ουκρανία και στα δυτικά προς τη Ουγγαρία και τη Σλοβακία.
Το τμήμα του έργου μεταξύ Βουλγαρίας και Ουκρανίας, εκτιμάται ότι θα απαιτήσει επενδύσεις περίπου 300 εκατ. ευρώ, για την αναβάθμιση των συστημάτων μεταφοράς φ.α. ενώ άλλα 150 εκατ. ευρώ θα χρειαστούν για τη σύνδεση της Ρουμανίας με την Ουγγαρία, προς τα δυτικά.
Από ελληνικής πλευράς, ο ΔΕΣΦΑ έχει «στα σκαριά» όλα σχεδόν τα έργα αναβάθμισης του εθνικού συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου προκειμένου αυτό να είναι σε θέση να εξάγει τις ποσότητες φ.α. που εισάγονται στη χώρα και να διοχετεύονται στον «Κάθετο Διάδρομο».
Ουσιαστικά, η αναβάθμιση του νέου Σταθμού Συμπίεσης στην Κομοτηνή, εκτιμάται ότι θα είναι μία μικρής κλίμακας επένδυση που θα χρειαστεί σε ό,τι αφορά το εγχώριο σύστημα.
