Οι υποδομές στον τομέα των μεταφορών αποτελούν καθοριστικό παράγοντα για την οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας, αλλά και έναν σημαντικό δείκτη πολιτισμού. Αξιοποιούν ένα υψηλό επίπεδο πόρων στο στάδιο της κατασκευής και της συντήρησης, διαμορφώνουν ευνοϊκότερες συνθήκες για την επέκταση της εμπορικής δραστηριότητας, δημιουργούν νέες θέσεις απασχόλησης και ενισχύουν την κοινωνική συνοχή.

Στο πλαίσιο αυτό έχουμε ξεκινήσει μια προσπάθεια ενίσχυσης της συνδεσιμότητας στις μεταφορές και της ανθεκτικότητας στις υποδομές, με στόχο την ενίσχυση του περιφερειακό γεωπολιτικού και οικονομικού ρόλο της Ελλάδας.

Για να πετύχουμε αυτούς τους στόχους, έχουμε σχεδιάσει και υλοποιούμε μια στρατηγική, οι βασικές προτεραιότητες της οποίας συνοψίζονται στα εξής:

Υλοποίηση πολλών μικρής και μεγάλης κλίμακας έργων

Το Μετρό Θεσσαλονίκης αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το δεύτερο εξάμηνο του 2024.

Σημαντικό τμήμα του Αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας, Ε65, θα παραδοθεί το πρώτο εξάμηνο του 2024.

Ο αυτοκινητόδρομος Πατρών – Πύργου προχωράει και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025.

Η οδική σύνδεση Άκτιο προς την Αμβρακία θα παραδοθεί τις πρώτες εβδομάδες του 2024.

O Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης και το νέο αεροδρόμιο Καστελίου προχωρούν.

Η κατασκευή του Flyover στην Θεσσαλονίκη έχει ξεκινήσει.

Οι αυτοκινητόδρομοι Ιωάννινα – Κακαβιά και Λαμία – Καρπενήσι επαναδημοπρατήθηκαν.

Ο οδικός άξονας Μπράλος – Άμφισσας άρχισε να κατασκευάζεται.

Υλοποίηση δέκα μεγάλων αντιπλημμυρικών έργων που χαρακτηρίζονται ως εθνικής σημασίας.

Εξεύρεση χρηματοδότησης για την υλοποίηση των έργων.

Σε εξέλιξη βρίσκονται σχετικές πρωτοβουλίες για την εξεύρεση και την εξασφάλιση πηγών χρηματοδότησης και χρηματοδοτικών μηχανισμών για τον σκοπό αυτό.

Αυτό περιλαμβάνει την αξιοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών κονδυλίων, με τη συμμετοχή και τη συμβολή του ιδιωτικού τομέα, μέσω των παραχωρήσεων και των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα.

Μερικά από αυτά είναι:

• Οι πόροι που προέρχονται από το εθνικό και συγχρηματοδοτούμενο σκέλος της νέας προγραμματικής περιόδου.
• Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, μέσα από την υφιστάμενη κατανομή πόρων και την ανακατανομή κονδυλίων.
• Το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την αποκατάσταση των ζημιών που υπέστησαν οι πληγείσες από τις φυσικές καταστροφές περιοχές.
• Το «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Facility), ειδικά για την ανάταξη και τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου, καθώς και τη σύνδεσή του με τα λιμάνια της χώρας.
• Η δανειοδότηση – με ευνοϊκούς όρους – από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και από την Αναπτυξιακή Τράπεζα του Συμβουλίου της Ευρώπης.
• Η χρηματοδότηση μέσα από ένα πιο υγιές και σταθερό – τα τελευταία τέσσερα χρόνια – τραπεζικό τομέα, τόσο στο ενεργητικό όσο και στο παθητικό του ισολογισμού του.
• Και φυσικά, η άντληση πόρων από τον ίδιο τον Κρατικό Προϋπολογισμό, μέσα από την αξιοποίηση δημοσιονομικού χώρου, που σταθερά δημιουργείται τα τελευταία χρόνια.

Αποκατάσταση των ζημιών από φυσικές καταστροφές και υλοποίηση έργων υψηλότερης ανθεκτικότητας. Οι βασικές μας προτεραιότητες είναι τα σχολεία, το σιδηροδρομικό δίκτυο, οι δρόμοι και οι γέφυρες.

Έλεγχος και συντήρηση υφιστάμενων έργων υποδομής

Για παράδειγμα, κάθε γέφυρα πρέπει να επιθεωρείται και να συντηρείται. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το συνολικό κόστος επισκευής μιας γέφυρας συνήθως υπερβαίνει το 20πλάσιο του κόστους επιθεώρησης, συντήρησης και έγκαιρης αποκατάστασης.

Το Εθνικό Μητρώο Γεφυρών, μια πλατφόρμα όπου όλοι οι φορείς θα καταχωρούν την ταυτότητα και τα τεχνικά στοιχεία των υφιστάμενων γεφυρών, θα τεθεί σε λειτουργία το 2024.

Με αυτόν τον τρόπο, θα καταγραφούν τα χαρακτηριστικά τους και οι ανάγκες συντήρησής τους, για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

Μεταρρύθμιση του ελληνικού σιδηροδρόμου

Θα συσταθεί ένας νέος ενιαίος δημόσιος φορέας με πυρήνα τον ΟΣΕ, ενσωματώνοντας την ΕΡΓΟΣΕ και εν μέρει τη ΓΑΙΑΟΣΕ. Ο νέος φορέας θα αναλάβει πλήρως τον ρόλο, τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες του Διαχειριστή Σιδηροδρομικής Υποδομής, όπως περιγράφεται στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο.

Ο νέος ΟΣΕ θα αναλάβει τη συνολική ευθύνη για θέματα ασφάλειας και συνεχούς βελτίωσης του σιδηροδρομικού συστήματος, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς του κλάδου και μέσα στο πλαίσιο εφαρμογής μιας ανάλυσης συστημικών κινδύνων, με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ και το σχέδιο δράσης που έχει διαμορφωθεί από την κυβέρνηση.

Η προωθούμενη μεταρρύθμιση αναμένεται να διαμορφώσει πιο αποτελεσματικές δομές και να απελευθερώσει νέες δυνατότητες. Εκτιμούμε, επίσης, ότι θα οδηγήσει στην επίτευξη των επιθυμητών επιπέδων υψηλής ασφάλειας, με σαφή κατανομή των ευθυνών και συνολική συστημική προσέγγιση.

6η Προτεραιότητα: Η υλοποίηση μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδίου για τον ελληνικό σιδηρόδρομο.

Η στρατηγική μας αφορά την ολοκλήρωση ενός βιώσιμου σιδηροδρομικού δικτύου ως μέρος του ΔΕΔ-Μ, μέσω της επέκτασης και του εκσυγχρονισμού των υφιστάμενων υποδομών και συνδέσεων με χώρες της ΕΕ και γειτονικές, τρίτες χώρες.

Με αυτό τον τρόπο, εγκαινιάζουμε τη συμμετοχή της Ελλάδας στους νέους σιδηροδρομικούς διαδρόμους, όπως o «3 Seas», δηλαδή «Βαλτική Θάλασσα – Μαύρη Θάλασσα – Αιγαίο Πέλαγος», καθώς και ο διάδρομος «Δυτικά Βαλκάνια – Ανατολική Μεσόγειος».

Προωθούμε το έργο για τη σιδηροδρομική σύνδεση «Θεσσαλονίκη – Καβάλα – Αλεξανδρούπολη – Μπουργκάς – Βάρνα – Ρούσε» και συμμετέχουμε στις συζητήσεις για εναλλακτικές διαδρομές εξαγωγών ουκρανικών σιτηρών, με τη διαμόρφωση λωρίδας αλληλεγγύης που θα συνδέει την Ουκρανία με τη χώρα μας, με αξιοποίηση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης.

Ανανέωση του στόλου των αστικών λεωφορείων

Προωθούμε ήδη την προμήθεια 250 νέων ηλεκτρικών λεωφορείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, μια διαδικασία που αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τα τέλη Απριλίου 2024.

Παράλληλα, διεξάγονται δύο ακόμη διαγωνισμοί για την προμήθεια 300 νέων λεωφορείων φυσικού αερίου, που προβλέπεται να ολοκληρωθούν τους επόμενους 18 μήνες.

Επιπλέον, το πρώτο εξάμηνο του 2024 αναμένεται να προκηρυχθεί νέος διαγωνισμός για την προμήθεια 750 ακόμη λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας.

Προώθηση της ηλεκτροκίνησης

Η διείσδυση της ηλεκτροκίνησης στην αγορά αυξάνεται συνεχώς. Σε εξέλιξη βρίσκονται τέσσερα – πιο ευέλικτα πλέον – προγράμματα, με σημαντικές επιδοτήσεις για ιδιώτες, οδηγούς ταξί και τους πολίτες της Αστυπάλαιας, ενώ έπεται ο Πόρος.

Ταυτόχρονα, ένα νέο πλαίσιο κινήτρων για την ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης σχεδιάζεται και αναμένεται να δρομολογηθεί το 2024.

*Απόσπασμα από την ομιλία του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών στο 25ο Ετήσιο Συνέδριο Invest in Greece της Capital Link